19 i 20 września 1939 roku na polach Kolonii Zastawia w obecnej gminie Krasnystaw w walce z niemieckim okupantem zginęło 86 polskich żołnierzy. Wzmianki o Bitwie pod Krasnymstawem pojawiały się w kilku źródłach, ale teraz została ona bardziej szczegółowo opisana i wydana w formie książki. Jej przygotowania podjął się dyrektor Szkoły Podstawowej w Małochwieju Dużym Andrzej Jasionowski, a promocja odbyła się we wtorek 10 grudnia w Muzeum Regionalnym w Krasnymstawie.
Spotkanie rozpoczęło się wyjątkowym wykonaniem „Testamentu” Juliusza Słowackiego, który jest patronem szkoły w Małochwieju Dużym. Tekst zaśpiewały ósmoklasistki Natalia Barańska i Elżbieta Ciepałowicz. Młodym wokalistkom akompaniował na gitarze nauczyciel muzyki Krzysztof Darmochwał.
Zawartość publikacji „Bitwa pod Krasnymstawem”, wydanej przez Uczniowski Klub Sportowy „Victoria”, działający w SP Małochwiej Duży, prezentował autor, opowiadając m.in. o pozyskiwaniu materiałów i rozmowach, które w efekcie doprowadziły do napisania książki. Andrzej Jasionowski podkreślił, że udało mu się dotrzeć do ręcznych zapisków mieszkańców Małochwieja, naocznych świadków wydarzeń z września 1939 roku, które dotąd nigdzie nie były publikowane. Wydawnictwo zawiera również wspomnienia uczestników Bitwy pod Krasnymstawem.
Informacje o książce były przeplatane patriotycznymi piosenkami w wykonaniu uczennic SP w Małochwieju Dużym i zespół Koła Gospodyń Wiejskich „Sami Swoi” z miejscowości Zastawie Kolonia i Łany.
Opowieści o historycznej bitwie i powstawaniu książki wysłuchali członek Zarządu Województwa Lubelskiego Marcin Szewczak, członek Zarządu Powiatu Krasnostawskiego Mariusz Frąc, wójt gminy Krasnystaw Wojciech Kowalczyk, radni Rady Gminy Krasnystaw Mirosław Berbeć i Bernard Kyc, przewodniczący Rady Miasta Krasnystaw Marcin Wilkołazki, a także dyrektorzy i kierownicy jednostek samorządowych, regionaliści, pracownicy SP Małochwiej Duży oraz mieszkańcy gminy i miasta Krasnystaw, w tym przedstawiciele Młodzieżowej Rady Miasta.
Wtorkowe spotkanie promocyjne było ostatnim z cyklu wydarzeń, poświęconych bohaterom Kampanii Wrześniowej w powiecie krasnostawskim, który UKS „Victoria” rozpoczął jesienią ubiegłego roku. We wrześniu dzięki wsparciu Fundacji „Orlen” została przeprowadzona rewitalizacja pomnika poległych w bitwie. W listopadzie 2023 przy zrewitalizowanym obelisku w Zastawiu Kolonii została odsłonięta granitowa tablica z opisem wydarzeń, które upamiętnia obelisk.
We wrześniu 2024 roku odbył się patriotyczny weekend, na który złożyły się plenerowe pokazy filmów historycznych i widowisko muzyczno-recytatorskie. Obydwa wydarzenia były elementem projektu dofinansowanego ze środków Programu „Patriotyzm Jutra 2024”, realizowanego przez Muzeum Historii Polski w Warszawie. We wrześniu tego roku zorganizowano uroczyste obchody 85. rocznicy Bitwy pod Krasnymstawem, a promocja publikacji poświęconej bitwie zamyka cały cykl.
Książka „Bitwa pod Krasnymstawem 19 września 1939”, współfinansowana przez Województwo Lubelskie, ukazała się w nakładzie 200 egzemplarzy. Otrzymali ją goście wtorkowej promocji, a kolejne egzemplarze będą dostępne na spotkaniu z mieszkańcami wsi Łany, które odbędzie się 14 grudnia o 13.00 w miejscowym domu kultury.
